۱۸ سال حضور آمریکا در افغانستان فقط مشکلات داخلی و فساد اقتصادی را تشدید کرد

به نقل از مشرق- چیزی از آغاز سال ۲۰۱۹ میلادی نگذشته ولی در همین مدت ۷ نظامی آمریکایی دیگر در افغانستان کشته شده‌اند زیرا افغانها آنچه مقامات آمریکایی نمی خواهند بپذیرند را سالها است فهمیده‌اند: ۱۸ سال حضور نیروهای آمریکایی ناامنی و فساد اقتصادی را حل نکرد و تنها فایده‌ای که داشت، جلوگیری از فروپاشی و تجزیه سریع کشور بود که این هم به سال‌های اول محدود می‌شد.

این را نشریه آمریکایی «نشنال اینترست» در ۱۷ آوریل سال جاری به قلم جِرود لابر منتشر کرده است. وی می‌نویسد با کشته‌شدن هر آمریکایی، بار دیگر این پرسش اخلاقی مطرح می‌شود که آیا ماندن آمریکایی‌ها در افغانستان درست است؟ اما الان خیلی وقت است که کار از پرسش اخلاقی گذشته و حتی منافع سیاسی و ملموس آمریکا در افغانستان زیر سؤال رفته است.

به نظر او «درست است که بدون حمایت ایالات متحده افغانستان از هم می‌پاشید و احتمالاً خیلی زود هم این اتفاق می‌افتاد اما همانطور که گزارش بازرس ویژه هیأت بازسازی افغانستان (SIGAR) به خوبی نشان می‌دهد، پروژه ملت‌سازی واشینگتن شکست خورده است». وی ادامه می‌دهد «حتی در برخی موارد مانند فساد اقتصادی واقعاً اوضاع بدتر شده است».

حق با او است. آنچه آمریکا برای کشورهای خاورمیانه دارد پول و زور و سلاح است و این تحفه نه تنها نمی‌تواند مشکلات داخلی یک کشور را حل کند، بلکه معمولاً تشدید نیز می‌کند. بنابر این نتیجه‌گیری او نیز درست است: «بهترین راه برای ایالات متحده این است که افغانستان را ترک کند، و به این پُز ملت‌سازی پایان دهد».

SIGAR در آخرین گزارشش سه تهدید اصلی را در اوضاع کنونی افغانستان، ناامنی گسترده، فساد اقتصادی همه‌گیر و توانمندی‌های ضعیف در سیاست‌گذاری داخلی دانسته است. دولت برای مقابله با فساد تلاش می‌کند اما چندان نتیجه نمی‌گیرد و این مسأله مشروعیت و اقتدارش را زیر سؤال می‌برد.

شاید بپرسید چگونه حضور آمریکا فساد اقتصادی را تشدید کرده است؟ نویسنده «ایندپندنت» و «دیفنس وان» اذعان می‌کند یکی از سیاست‌های اشتباه آمریکاییان بعد از اشغال، تحمیل قراردادهای سنگین و پرهزینه به دولت افغانستان بود به گونه‌ای که کابل از پسِ پرداخت آن برنمی‌آید. این مسأ‌له در کنار نظارت ضعیف بر عملکرد ارگان‌ها در دولت افغانستان موجب شده که دست برخی مقامات برای تخلف مالی باز باشد. در واقع بزرگترین معلمِ کلاهبرداری، خود نیروهای اشغالگر بودند که به اسم قراردادهای امنیتی، دارایی دولت را غارت می‌کنند.

حالا آیا باید این روایت رسمی دولت آمریکا را بپذیریم که تنها چیزی که افغانستان برای بهبود اوضاعش نیاز دارد» «زمان و پول» است؟ آیا زمان و پول همان چیزهایی نیست که آمریکا برای تداوم غارت افغانستان نیاز دارد؟

دستاورد حضور آمریکا برای نیروهای نظامی افغانستان نیز مبهم است. هنوز ارتش به کمک مالی خارجی وابسته است نه فقط برای تجهیزات، بلکه حتی برای آموزش‌ها. نگهداری نیروهای پلیس نیز آن چنان هزینه‌ای دارد که تا سال‌ها بدون کمک مالی خارجی ممکن نخواهد بود.

یادداشت نشنال اینترست با یک سؤال ادامه می‌یابد: «ایالات متحده چقدر باید در افغانستان هزینه کند تا سیاست‌گذاران آمریکایی بفهمند {و اگر فهمیده‌اند رسماً اعلام کنند} این یک بازیِ از پیش بازنده است؟» از غارت افغانستان بگذریم؛ سربازان آمریکایی حتی اگر دارند با حضورشان برای آینده افغانستان فداکاری می‌کنند نیز دیگر بس است!

تا وقتی خود افغان‌ها «بازیگران مؤثر و قدرتمندی برای پیگیری» پرونده‌های فساد اقتصادی نداشته باشند، هیچ تلاشی علیه فساد به «استانداردهای بین‌المللی» نمی‌رسد و در نتیجه سایر برنامه‌های توسعه‌ای نیز دچار چالش می‌شود.